De naam van Kristina Stykos mag dan hier bij ons niet meteen alombekend zijn, in haar eigen Vermont is ze al lange tijd min of meer een baken voor al wie met Country en folk en de daaraan verwante stijlen bezig is. Vermont…dat is natuurlijk niet New York, Nashville of Austin, maar integendeel het hart van ruraal Amerika, heel dun bevolkt, met een niets ontziend klimaat en machtige landschappen en niet meteen aantrekkelijk voor de “gewone” toerist. Wie in Vermont wil wonen, werken en leven, moet daar eigenlijk uitdrukkelijk voor kiezen, maar krijgt veel terug, als hij tegen het uitzonderlijke karakter van de staat kan.

Kristina zag het levenslicht in Ithaca, New York en beleefde haar jeugd in de seventies, zoals ze het zelf omschrijft, “omgeven door de nieuwe golf van snaarjunkies en fiddlebands” die later de nieuwe folkscene zou worden: Joni Mitchell, Bonnie Raitt, The Byrds, James Taylor…ze zag ze allemaal passeren en het mag nauwelijks verbazen dat zoiets wat met een mens doét. Zelf week Kristina in 1976 naar Boston uit, waar ze ging studeren en waar ze haar eerste stapjes in het songwriterscircuit zette en daarbij heel af en toe het gezelschap kreeg van haar toenmalig vriendje Bela Fleck. School bleek niks voor haar, de underground-scene des te meer en die bracht haar over een flink stuk van de wereld, waarna ze uiteindelijk in de 80’s in Vermont terechtkwam en zichzelf tot songwriter benoemde.

Dat leidde tot een debuutplaat en vooral tot het besef bij Kristina dat zij, als ze helemaal voor zichzelf en haar muziek wilde instaan, maar best een opleiding kon gaan volgen, waar ze zich opnametechnieken en producerschap eigen kon maken. Ik vat nu wel héél kort samen, maar alleszins is het zo, dat de dame intussen een eigen opnamestudio runt en daar in de loop der jaren, naast haar eigen platen, ook enkele tientallen platen van anderen opnam en produceerde. Zelf bleef ze ook zingen -deze nieuwe plaat is haar achtste-, maar een paar jaar geleden kreeg ze te horen dat ze aan “spasmodische dysfonie” leed, een kwaal, die ook Linda Thompson noopte haar carrière voortijdig te beëindigen. Bij Kristina leidde dat tot de uitspraak: “als ik niet kan zingen, zal ik gewoon praten” en dat was dus de setting waarmee ze aan dit nieuwe album begon. Met inbreng van geweldige muzikanten als Jeff Berlin, Abby Jenne, Patrick Ross en de hier iets meer bekende Steve Mayone en Val McCallum, nam ze dus in haar thuisstudio een bakkersdozijn zelfgeschreven songs op, die niet alleen knappe melodieën herbergen, maar ook getuigen van fijn schrijverschap.

Ergens is dat logisch: als de stem niet meer meewil, dan moeten de ogen en handen het overnemen en al op opener State Line Diner” krijg je een stem met beperkingen te horen, een beetje Lucinda, een beetje de Patti Smith van tegenwoordig: beperkte wendbaarheid, maar des te meer expressiviteit. Dat gaat door in het bluesy “I Like a Hard Hearted Man”, waarna in het heel folky en huppelende “Walking These Ridges”, Kristina enkel parlando haar ding doet, maar dan wel op een zodanig indringende manier, dat je er gegarandeerd kippenvel aan overhoudt. Ook op liefdesvlak lijkt Kristina’s leven niet meteen over rozen te zijn gegaan, getuige tracks als de titelsong, “Since You Asked” of “At The Edge”. Nogal wat van de teksten handelen over de fundamentele allenigheid van De Mens: als het erop aankomt, sta je er alleen voor, maar…je komt er wel doorheen. Dat soort benadering dus, afgerond door een heel bijzondere afsluiter: de instrumental “Godspeed”.

Ik las ergens dat er later dit jaar een poëziebundel van Kristina verschijnt. Dat verbaast me niks, want de teksten op deze plaat zijn stuk voor stuk pareltjes van woordbeheersing. Koppel dat aan fijne muzikale omlijsting, perfecte arrangementen en loepzuivere productie en je hebt een supermooie plaat, die nochtans enige inleving vereist en vermoedelijk niet vanaf de eerste beluistering goed zal binnenkomen. Nu, we weten uit ervaring dat dat precies de platen zijn, die het langst blijven hangen…

(Dani Heyvaert)